یادداشت/دکتر سیدعلی دوستدار طوسی
خطاهای شناختی و داوری عقلانی در واکنش‌ها به سخنان استاندار مازندران
صدای نکا: در روزهای اخیر اظهارنظر استاندار مازندران بازتاب‌های گسترده‌ای در فضای سیاسی و رسانه‌ای داشته و واکنش‌های متعددی را به همراه آورد. بسیاری از این واکنش‌ها بیش از آنکه بر تحلیل منصفانه استوار باشد، رنگ و بوی هیجانی و شتاب‌زده داشت. دکتر سیدعلی دوستدار طوسی، روان‌شناس و استاد دانشگاه، در این یادداشت تلاش کرده است با تکیه بر مبانی علمی روانشناسی شناختی، ریشه‌های این واکنش‌ها را بررسی و بر ضرورت داوری عقلانی و منصفانه تأکید کند.
خطا های شناختی و داوری عقلانی
در پی اظهارات استاندار وزین و شایسته استان مازندران جناب دکتر یونسی، شاهد واکنش‌های هیجانی که ناشی از خطاهای شناختی بوده است توسط نمایندگان محترم مجلس و گروهی از کنشگران سیاسی، بوده‌ایم.
جهت آگاهی‌بخشی و مراقبت از پیامدهای رفتاری آن، مواردی را اشاره می‌کنم تا فرصتی برای شناخت برای داوری عقلانی باشد.
مقدمه؛ خطاهای شناختی چیست؟
خطاهای شناختی الگوهای فکری ناخودآگاه و تعریف‌شده‌ای هستند که می‌توانند منجر به قضاوت‌های نادرست و تصمیم‌گیری‌های اشتباه و رفتارهای پرخطر و هیجانی شوند که پیامد آن ایجاد ترس، اضطراب و نگرانی را می‌تواند برای جامعه به همراه داشته باشد.
این خطاها می‌تواند تحت‌تأثیر عوامل مختلفی از جمله احساسات هیجانی، تجربیات گذشته و انتظارات فرد فرصت بروز پیدا کنند و در رفتار فرد ظاهر شوند.
به طور مثال، باور ذهنی شما این است که دولت پزشکیان قانون حجاب را اجرا نکرده، پس اعتقادی به حجاب ندارد؛ در حالی که دختر رئیس‌جمهور و خانواده استاندار با پایبندی به ارزش‌های معنوی، باور به حجاب را در رفتارشان در همه محافل و مجالس که حضور دارند می‌توان دید.
با التفات به مقدمه مذکور، اکنون در سه بخش به تحلیل خطاهای شناختی و داوری عقلانی، به شرح ذیل می‌پردازم:
1- رایج‌ترین خطاهای شناختی
2- داوری عقلانی از استاندار مازندران
3- راهکارهای اجتناب از خطاهای شناختی و داوری عقلانی
بخش اول؛ رایج‌ترین خطاهای شناختی
۱. سوگیری تأییدی:
توجه و تأکید بر جنبه جزئی یک رفتار که باور فرد را تأیید می‌کند و نادیده گرفتن سابقه مذهبی، علمی و اجرایی که مغایرت با برداشت فرد دارد.
۲. سوگیری لنگرگاهی:
تکیه ذهن بر نخستین اطلاعات به‌دست‌آمده و نادیده‌گرفتن داده‌های بعدی که می‌تواند تصویر دقیق‌تری ارائه دهد.
۳. خطای شناختی دسترس‌پذیری:
قضاوت درباره احتمال وقوع یک رویداد بر اساس سهولت یادآوری آن در ذهن، نه احتمال واقعی.
۴. خطای هاله‌ای:
تأثیر یک ویژگی مثبت یا منفی فرد بر کل قضاوت ما نسبت به او.
بخش دوم؛ داوری عقلانی از استاندار مازندران
برای قضاوت و داوری منصفانه به دور از خطاهای شناختی از هر شخص یا شخصیتی بایسته است به ادوار و ابعاد و روند تحولی زندگی ایشان و سوابق خانوادگی،و پیشینه مذهبی و جایگاه علمی و اجرایی او توجه شود.
بنابر این برای داوری از شخص و شخصیت دکتر یونسی پیشنهاد می شود منتقدان محترم به نکات موثر زیر عنایت فرمایند:
۱- سابقه فداکاری و ایثارگری در کنار سرداران شهید استان بیانگر پایبندی به ارزش های معنوی و آرمان های شهدای عزیز و تعهد و مسئولیت پذیری در حوزه درمان و اجرا برای آسایش و سلامت مردم استان بوده است
۲- در طی مسئولیت اجرای که طی سالیان گذشته در حوزه درمان و سلامت،کارنامه درخشان و تاثیر گذاری به جا گذاشت که برای اولین بار در انتخاب استاندار مازندران دکتر یونسی با وفاق همه گروهای سیاسی و مردمی و نمایندگان مجلس و ائمه جمعه به صورت فراگیر به دولت معرفی شد که در نوع خودش کم نظیر بود
۳- سوابق خانوادگی و پیشینه فعالیت مذهبی و اجتماعی ایشان مورد توجه بزرگان علمی و مذهبی استان قراردارد. و همواره مورد حمایت و تایید شخصیت مذهبی و علمی استان بوده است
۴-حضانت و سرپرستی بیش از صدها کودک آسیب پذیر توسط دکتر یونسی و همسر مکرمه ایشان بیانگر دلسوزی برای حمایت جهت سلامت این کودکان می باشد
۵. برنامه ریزی و تلاش مستمر دکتر یونسی جهت تامین اعتبار برای طرح های ناتمام و عدم تمایل برای حضور در زمان افتتاح نشانه اخلاص و تعهد برای پیشرفت استان می‌باشد و نتیجه افکار سنجی نشان می د هد که میزان امید برای آینده استان در مردم به بالای ۶۰/ درصد رسانده یعنی نسبت به گذشته تا ۱۵/ افزایش داشته است.
۶- عنایت ویژه به خانواده شهدا بخصوص فرزندان شهدا در واگذاری مسئولیت مدیریتی استان و همچنین توجه ویژه درمانی برای والدین شهدا در بخش درمان بیمارستان خصوصی نمونه دیگری از ویژگی مثبت و ارزشمداری استاندار محترم می باشد.
۷- رشد و تربیت او نه تنها در یک خانواده مذهبی بلکه در یک منطقه عالم پرور با حضور آیه الله کوهستانی و آیه الله ایازی و ارتباط و حضور در جلسات مذهبی و علمی با این بزرگان از دکتر یونسی یک شخصیت سالم ، معتقد ،مذهبی و علمی ساخت تا با وفاداری و پایبندی به حفظ ارزش‌های نظام به افتخار جانبازی نائل شد و همچنان در مسیر عشق به آرمانهای شهدا و یاران شهیدش فداکارانه در مسیر مدیریت اجرایی سلامت و درمان و پیوسته حضور موثری داشته باشد
۸- در عرصه دیگر جناب دکتر یونسی در دفاع و حفظ دستاورد های انقلاب اسلامی همراه با سرداران شهید بخصوص سردار شهید طوسی نابغه فاو در منطقه سه چالوس حضور موثری داشت تا از نهال انقلابی که با ایثارگری شهدا بوجود آماده بود محافظت و مراقبت نمایید و همچنان دلسوزانه و صادقانه بر آن متعهد وفادار مانده است
بخش سوم؛ راهکار اجتناب از خطاهای شناختی و داوری عقلانی
۱. افزایش آگاهی درباره خطاهای شناختی.
۲. به‌کارگیری تفکر انتقادی.
۳. مشورت با افراد صاحب‌نظر و مورد اعتماد.
۴. ایجاد فرهنگ تبادل نظر آزاد.
۵. پرهیز از خشونت کلامی و قضاوت سطحی.
۶. توجه به نیازهای زیستی و اولویت‌های اساسی مردم.
۷. وفاداری به همه وصیت‌های شهدا و نه گزینشی عمل کردن.
۸. همسویی نمایندگان مجلس با دغدغه‌های واقعی مردم.
نتیجه‌گیری
خطاهای شناختی می‌توانند تأثیرات منفی متعددی بر تصمیم‌گیری مدیران و کنشگران جامعه داشته باشند. با آگاهی از این خطاها و استفاده از راهکارهای مناسب، می‌توان تأثیر منفی آن‌ها را کاهش داد و به تصمیم‌گیری‌های سنجیده‌تر رسید.
امید است در مواجهه با چالش‌های اجتماعی و سیاسی، شاهد رفتار و گفتار عقلانی‌تر از سوی مدیران، نخبگان و نمایندگان محترم باشیم تا مسیر پیشرفت و توسعه کشور هموارتر گردد.
بیا تا گل بر افشانیم و می در ساغر اندازیم
فلک را سقف بگشاییم و طرحی نو در اندازیم
برچسب ها :استاندار مازندران ، خطاهای شناختی ، داوری عقلانی ، دکتر سیدعلی دوستدار طوسی ، دکتر مهدی یونسی ، روانشناسی سیاسی ، نمایندگان مجلس
- نظرات ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
- نظراتی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
- نظراتی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نخواهد شد.
ارسال نظر شما
مجموع نظرات : 0 در انتظار بررسی : 0 انتشار یافته : ۰